Dinsdag 17 oktober 2006

Deze morgen was het weer zo ver, dit is nu mijn derde reis naar Ghana. Eef is er terug bij en deze keer zijn we vergezeld door Samira, een Marokkaans meisje uit Nederland. Al haar zussen waren meegekomen naar Schiphol om haar een goede reis te wensen. Was een mooi zicht hoor, vijf gillende meiden die je staan uit te zwaaien :-)

Na een halve dag vliegen met een tussenstop in Tripoli, Libië, kwamen we aan in Accra. Daar ging alles ongekend vlot: in geen tijd waren we door de immigratiedienst, de douane en hadden we onze bagage. Het was een enorm blij weerzien met Habib en als verrassing was Yussif ook aanwezig. Habib heeft voor ons twee kamers in een guesthouse geregeld en we zijn even iets gaan drinken in een restaurantje genaamd Odo Rice.

Woensdag 18 oktober 2006

Lekker vroeg opgestaan om op tijd bij het STC-station te zijn en dan blijkt dat de bus in panne staat. Het Ghanese leven is sowieso al een goede oefening in geduld, maar drie uur moeten wachten voor een vervangbus is toch wel een beetje te veel van het goede. Uiteraard kregen we weer de nodige lading Nigeriaanse films te zien tijdens de busreis, maar het uitzicht is enorm de moeite waard.

Telkens vind ik het prachtig om naar Ghana af te reizen. Het is alleen zo spijtig dat je eigenlijk twee dagen verliest. De eerste dag moet je in het vliegtuig zitten en de volgende dag onderga je een busreis van twaalf uur. Eenmaal je aankomt in Tamale, blijkt het allemaal terug de moeite waard. Samiwu sprong me weer letterlijk in de armen en er heeft een hele delegatie vrienden op ons staan wachten.

Donderdag 19 oktober 2006

Bij elk bezoek heb ik het gevoel dat mijn gastgezin opener en aangenamer wordt, daar ben ik heel blij mee. Samira verblijft net zoals ik bij Gafaru en zijn familie, en we hebben nog een "witte": Lotte. Ik vind het echt leuk om de grote broer van Samira te mogen spelen en haar een beetje vertrouwd te maken met Tamale. Het sociale netwerk dat Eef en -uiteraard in mindere mate- ik hebben opgebouwd helpt daar natuurlijk enorm bij.

De thuissituatie is alleszins weer veranderd. Gafaru en Salim wonen nu bij de buren, Bannerman is teruggekomen en Issah is weg. Ik heb nog altijd mijn vertrouwde kamertje (inclusief sticker van De Bokkerijder) en Samira zit naast mij, in de oude kamer van Issah.

Momenteel is Ghana aan het ratsoeneren op elektriciteit. De stad is ingedeeld in drie verschillende gebieden, om de beurt valt elk gebied een nacht zonder stroom. Om zes uur 's morgens is er dan terug elektriciteit, maar de dag daarna wordt het dan overdag afgezet.

Blijkbaar komt dit doordat het regenseizoen dit jaar zo laat valt. Normaalgesproken begint dat in maart en eindigt het in augustus, maar dit jaar is het momenteel (in oktober) nog altijd bezig. Ik ga er dus vanuit dat het seizoen veel later dan maart is begonnen. Het waterpeil van het Voltameer schijnt enorm laag te staan en daardoor kan de dam die daar in staat minder energie opwekken dan verwacht.

Volgens mij kan je je best wel voorstellen dat dit gebrek aan stroom enorm lastig is als je een computerschool draaiende wilt houden. We hopen dus ook dat de problemen zo snel mogelijk zijn opgelost.

Op straat kreeg ik te horen dat eind oktober de dam in Burkina Faso zal opengaan. Dan kan er water stromen naar het zuiden om het Voltameer te bevoorraden en zouden de elektriciteitsproblemen opgelost zijn, maar dat moeten we dus nog wel afwachten.

Gelukkig voor ons had Sakasaka gisternacht wel stroom (dit was trouwens de eerste keer dat ik thuiskom zonder dat het lights off was), maar vannacht hebben wij dus prijs.

's Avonds zijn we thuis allemaal in de "vrouwenkamer" gaan zitten, dat is de kamer waar Mama Samata overnacht. Daar hebben we gegeten en nog een heel eind liggen kletsen bij het licht van de petroleumlamp :-)

Vrijdag 20 oktober 2006

Gisteren zijn we ook voor de eerste keer terug naar de school geweest. De kapstertjes en de straatkinderen waren dolenthousiast met onze terugkomst en ik was enorm blij om Jamaldeen en Hawa terug te zien.

Vandaag ben ik een kijkje gaan nemen in ons tweede klaslokaal dat zal gebruikt worden voor het kantoorpracticum, maar eerst moet ik daar de computers nog aan een netwerk hangen. Zodra ik de deur opende, kwam het stof me tegemoet waaien. Het was duidelijk dat niemand hier in geen weken meer was geweest. Een beetje teleurgesteld veegde ik de spinnenwebben van onze server, maar gelukkig startte het beest nog zonder problemen op. Er is nog heel wat werk voor het practicum echt van start kan gaan.

Overdag was het trouwens lights off in het centrum. De verkeerslichten deden het dus niet, je kon niet naar een internetcafé gaan en tegen vier uur was er ook geen koud water meer te vinden. Maar stipt om zes uur begon alles weer te werken, dus dat was geen probleem.

Zaterdag 21 oktober 2006

Dit weekend staat er nog niet echt iets speciaals gepland. Deze avond houden we een eerste vergadering met het Ghanese bestuur van de school en de vrijwilligers om het afgelopen jaar te evalueren. De ochtend breng ik rustig met mijn gastfamilie door. 's Middags gaan Samira en ik op bezoek bij Eef en Samiwu. Jamaldeen zit al op ons te wachten want Samira had hem gevraagd haar te leren bidden.

De vastentijd is bijna gedaan. Zondag of maandag (afhankelijk van welke moslimschool de familie volgt) zal er massaal Salah gevierd worden in Tamale. Maandag zullen de meeste zaken en scholen -en dus ook de onze- gesloten zijn.

Zondag 22 oktober 2006

Deze nacht was er stromend water, de vaten en kruiken werden dus weer opgevuld zodat we de komende week kunnen rondkomen. 's Morgens was het echter al weer gedaan, dus ik heb spijtig genoeg geen douche kunnen nemen. Het zal weer een week gewone bucket showers worden. De familie was bezig met de was, dus heb ik mijn vuile sokken ook even door de emmer gehaald.

Maandag 23 oktober 2006

We hadden verwacht dat vandaag het Suikerfeest (het einde van de Ramadan, de vastentijd voor de moslims) zou doorgaan, maar dat is uitgesteld tot morgen. De school is vandaag dus dicht en zal dat zeer waarschijnlijk morgen ook zijn. Samira is met Zenab (één van Samiwu's zusjes) gaan bidden.

Ondertussen is Kataali mijn kamer binnengeslopen en op mijn bed gekropen. Hij wordt binnenkort twee jaar en is al volop aan het brabbelen, maar ik versta er uiteraard niets van. Af en toe hoor ik hem zijn eigen naam zeggen of het woordje "Nja" (Dagbani voor "laat eens zien"), maar veel wijzer word ik er nog niet van.

Ik was van plan deze namiddag even naar Lamashegu (een andere wijk van de stad) te gaan, om nog een paar vrienden te bezoeken. In de week heb ik daar geen tijd voor, dus ik moet nu van de extra vrije dagen profiteren. Spijtig genoeg is dat er niet van gekomen. Eef en ik zijn namelijk naar de school gegaan en, aangezien onze families toch nog geen Al-Fitr vierden, zijn we maar verder gaan werken aan het kantoorpracticum. Samira heeft zich mooi verdienstelijk gemaakt door het lokaal een grondige poetsbeurt te geven.

's Avonds was er een kabaal van trommels en zingende kinderen. Ze hadden hun gezichten wit geschminkt en gingen zo het einde van de Ramadan vieren. Ze blijven rond je heen dansen en kabaal maken tot je iets kleins schenkt, een soort Ghanees Drie Koningen, zeg maar. Nu kan ik er uiteraard wel mee lachen, maar op het moment zelf was ik omringd door een twintigtal kinderen die zich maar niet lieten wegsturen, ik ben bijna letterlijk het huis ingevlucht. Zenab en Samira moeten vreselijk hebben zitten lachen, zij werden eerst gestalkt door de kleine plaaggeesten. Toen kwam ik echter buiten kijken waar het kabaal vandaan kwam en ik zie Zenab lachend naar mij wijzen en "Mister Rahim!" roepen, waarop die meute kleuters hun vorige prooi met rust laten en zich op mij storten. Vreselijk :-)

Dinsdag 24 oktober 2006

Ondanks het feit dat de meeste moslims zondag of maandag feest gevierd hebben, is vandaag het officiële einde van de Ramadan in Tamale. Samira is gisteren al gaan bidden in Police Park (een groot plein in het centrum van de stad dat voor allerlei feestelijkheden wordt gebruikt) samen met Zenab, maar mijn familie en buren zijn pas vandaag gaan bidden in de moskeën. Achteraf wordt de chinkafa (Dagbani voor rijst) rijkelijk uitgedeeld.

Al zeg ik het zelf, ondanks de drukte hebben we vandaag toch weer een vruchtbare dag achter de rug.

Deze ochtend hebben we na de feestelijkheden vergaderd met de heer Somed, de voorzitter van het Resource Center for the Visually Impaired and the Physically Disabled (een hele mond vol). Begin dit jaar zijn we daarmee een samenwerking gestart. Samiwu, onze leerkracht eerste klas die we vorig jaar naar Accra hebben gestuurd om er een stage te volgen hoe blinden aan te leren administratieve taken uit te voeren met de computer, geeft er les aan de slechtzienden en de fysiek gehandicapten.

De lessen voor de slechtzienden zijn enorm populair (Tamale is nu de enige plaats in het noordelijke deel van Ghana waar blinden kunnen leren met een computer omgaan), maar om één of andere reden komen de fysiek gehandicapte leerlingen amper opdagen. Hiervoor proberen we nu een oplossing te vinden. Volgens Samiwu komt dit omdat ze overdag geen tijd hebben, mijnheer Somed is echter van mening dat de leerlingen denken dat ze toch niet intelligent genoeg zijn voor computeronderwijs.

We zijn dan nu tot de oplossing gekomen om de toekomstige leerlingen goed in te lichten dat er niets speciaals is om te leren omgaan met een computer, wij vragen enkel een grondige kennis van de Engelse taal, en daarnaast zullen we samen met de leerlingen beslissen wat het beste tijdstip voor de lessen is.

In de namiddag hebben we gewoon de school opengedaan om verder te werken aan het kantoorpracticum. Ik kan hier voorlopig nog niets interessants over vermelden, we zijn nog druk bezig met het netwerk te configureren, maar de server is al volledig geïnstalleerd en we hopen toch zo snel mogelijk alles klaar te krijgen. De bedoeling is om de gevorderde leerlingen ook een beetje "praktijkervaring" mee te geven. Tot nu toe wordt er vooral theoretisch lesgegeven: de leerlingen krijgen taken, zoals brieven schrijven of een CV opstellen, en moeten die dan uitvoeren op de computer. Als het kantoorpracticum eenmaal werkt, zal het mogelijk zijn om een werkplek na te bootsen.

De leerlingen moeten zich dan bijvoorbeeld inbeelden dat ze als receptionisten werken voor een guesthouse. Via brief, email of telefoon krijgen ze informatieaanvragen, reservaties, wijzigingen of klachten door. Tot nu toe moest dit allemaal in de fantasie van de leerlingen gebeuren en konden ze in principe antwoorden wat ze wouden, zo lang de brief maar correct getypt was. Bij het kantoorpracticum gaan we een stap verder en zullen we met een databank werken die het aantal reservaties bijhoudt. Nu moet dus niet enkel de lay-out van de brief correct zijn, er moet ook wel degelijk een kamer vrij zijn op de datum die de klant voorstelt. We hopen dat de leerlingen zo wat extra ervaring opdoen en zich beter kunnen voorstellen wat er allemaal komt kijken bij een dergelijke job.

Woensdag 25 oktober 2006

Gisteravond zijn we na het eten een film gaan kijken bij Samiwu thuis. Voor elf uur lag ik weer in mijn bed, maar toch ben je vrij uitgeput na een werkdag in Ghana. Het was dan ook niet eenvoudig om er deze morgen terug om zeven uur uit te klimmen.

Deze ochtend houden we intake lessons bij onze school. Een aantal klassen hebben hun certificaat behaald, dus we zijn op zoek naar een nieuwe lading studenten. Wat heb je daarvoor nodig? Gewoon een bord met daarop Free Computer Lessons buiten zetten en even testen of het niveau van de Engelse taal van de toekomstige leerlingen wel voldoende is.

Voor Samira en ik naar Nyohini vertrekken, gaan we eerst Eef en Samiwu uithalen, we wonen toch allemaal gezellig dicht bij elkaar in Sakasaka :-) Rashida, Habib en Raffia zijn ook nog even op bezoek gekomen tijdens het ontbijt. Habib is de oudere broer van Samiwu en hij heeft een paar dagen vrij gekregen zodat hij van Accra naar Tamale kan reizen om hier het einde van de Ramadan te vieren.

In de school kreeg ik weer de nodige straatkinderen over de vloer. Toch altijd weer leuk, al die belangstelling, toch zo lang ze niet meteen aan de computers willen prullen. Ze spreken meestal (nog) geen Engels, maar ik herken hier en daar wel een woordje Dagbani en anders roep ik Jamaldeen of Samiwu ter hulp. Ondertussen ken ik er al heel wat bij hun naam, ik heb zelfs mijn vaste bezoekers die ik nu al twee jaar heb zien groeien. Ze zijn ook altijd blij als ik terug uit België naar Tamale kom en hier weer een tijdje blijf. Sommige (Hawa bijvoorbeeld) zijn zelfs zo brutaal dat ze meteen op mijn schoot kruipen :-)

Maar meestal kan ik desondanks vrij goed doorwerken. Vandaag ziet het er naar uit dat het netwerk functioneert, de "infrastructuur" is dus al gelegd, nu het programma zelf nog draaiende krijgen.

Na het werk wandelen we rustig naar het internetcafé, we willen toch nog een beetje in contact blijven met het thuisfront. Onderweg kijk ik even in een kraampje voor een bordspel: Ludu. Het is een soort Ghanese versie van Mens-Erger-Je-Niet. Ik meen dat ik vroeger bij mijn grootmoeder dat spel ook heb zien liggen, we noemden het toen "Paardenrace" als ik me niet vergis. Vorig jaar heb ik het regelmatig gespeeld met mijn zusjes Zuweera en Salima, vooral Zuweera is er echt aan verslaafd. Het spel dat zij hadden, is echter gebroken en nu geven ze elkaar de schuld. Bij het opstaan was Zuweera er blijkbaar op gaan staan en dat komt volgens haar omdat Salima het voor het slapen gaan niet onder het bed had geschoven "zoals het hoort" :-)

Donderdag 26 oktober 2006

Gadverdamme... Deze avond zat er een kakkerlak in mijn badwater. Ik had het eerst niet gezien, maar voelde opeens iets op mijn hand kruipen.

Daar sta je dan, naakt in een klein kamertje met zo een beest op je hand. Ik heb hem natuurlijk gewoon weggeslagen en ben verdergegaan met me te wassen, maar ik kan niet ontkennen dat ik er de kriebels van kreeg.

Het is nochtans een fijne dag geweest hoor: goed doorgewerkt aan het project op de school en 's avonds lekker gelachen op het terras bij Sparkles. Mama Cook en Gifti hebben Eef weer zitten pesten, maar Gifti heeft beloofd om morgen pannekoeken voor ons te maken. Om haar woorden kracht bij te zetten, klapte ze telkens in haar handen :-)

Daarna zijn Samira en ik nog een film gaan kijken bij Eef thuis. Ik ben zelf geen fan van Harry Potter, maar Zenab is er gek op, dus dat maakt het heel leuk. Zenab's oma (om het niet al te ingewikkeld te maken heet zij ook Zenab) heeft nog een praatje met ons gemaakt. Het is een kranige oude vrouw die vroeger Eef achternazat met de bezem (ze vond dat maar niets, zo een witte man in huis), maar tegenwoordig heeft ze daar vrede mee en vind het leuk als we op bezoek komen. Ze is dol op de CD van Shakira die Samira heeft meegebracht. Zij spreekt geen vloeiend Engels en wij kunnen geen Twi of Hausa, maar als de overige familieleden tolken, kunnen we best wel converseren.

Vrijdag 27 oktober 2006

Vandaag is het weer lights off in Nyohini. We kunnen dus niet aan het werk gaan. Maar gisteren is er een nieuwe vrijwilliger aangekomen, dus geven we hem maar een algemene introductie. Hij heet William en is over land naar Tamale gereisd. Hij heeft nu een maand rondgetrokken van Senegal door Mali en Burkina Faso naar Ghana

's Avonds staat Gifti klaar met de pannenkoeken. Er is best wat volk bij komen zitten: zo wat alle vrijwilligers van onze school en Samiwu, Desmond en Habib. Het was daarom ook snel op. Maar geen nood: morgen krijgen we een nieuwe lading :-)

Om zeven uur beginnen we met de wekelijkse beleidsvergadering. We ronden mooi af om negen uur, maar bij Samiwu thuis hebben we onderling nog doorgediscussieerd tot elf uur.

Thuis in Sakasaka zitten we 's nachts ook zonder elektriciteit. We zullen dus met een kaars onze weg moeten vinden.

Zaterdag 28 oktober

Wanneer is 's ochtends opsta en buitenkom, staan mijn Ghanese zussen me verbaasd aan te kijken. "Where did you sleep last night?", vraagt Sakina me. "Gewoon, hier, zoals altijd", mompel ik verbaasd. Pas een paar minuten later versta ik wat er aan de hand is. Het was 's nachts best wel drukkend warm en de ventilator deed het niet door de lights off, dus ik had de gordijnen opengelaten zodat het beetje wind dat er was ook door mijn kamer kon waaien. Dat s best wel ongebruikelijk, de familie dacht dat ik de hele nacht niet was thuisgekomen. Naar Mama Samata gebaar ik lachend dat Rahim niet aan Kwane Djida (Hausa voor "buitenhuis slapen") doet.

Deze morgen hebben we afgesproken om de verloren dag van gisteren in te halen, we gaan dus gewoon werken. Bij Eef aangekomen, krijg ik te horen dat Samiwu naar zijn examen is vertrokken. Hij werkt inderdaad voor onze school, maar eigenlijk heeft hij nooit een diploma SSS (Senior Secondary School, de hogere middelbare school, bij ons van 15 tot 18 jaar) behaald. Samiwu hoeft zich geen zorgen te maken, maar hij zit daar eigenlijk best mee in. Voor zichzelf wilt hij dus dit jaar op eigen houtje zijn diploma halen. De afgelopen weken heeft hij dus allerhande examens afgelegd: Wiskunde, Economie, Management, ... en vandaag is het Social Studies en dat is het laatste examen. Ook mijn zus Faiza -zij volgt catering, maar iedereen in heel Ghana moet dezelfde examens afleggen- moet dat vandaag meedoen.

De afgelopen week zijn we echter druk bezig geweest en Samiwu heeft geen boek opengedaan. Eef vertelt me dat hij om elf uur -toen Samira en ik naar huis vertrokken- is gaan zitten en zuchtend zijn boek heeft opengedaan omdat hij het "ten minste toch eens zou moeten hebben bekeken". 's Avonds blijkt echter dat het allemaal wel meevalt, hij denkt het er goed van af te hebben gebracht.

Op de school hebben we ook goed doorgewerkt. We hadden de deuren van de school net een uur opengegooid, toen we vloekend (ik althans) een nieuwe lights off ondergingen. Gelukkig heeft deze echter vijf minuten geduurd.

Er zat weer een hele schare straatkindertjes om ons heen. Ze kunnen uren naar je zitten te kijken, gewoon uit nieuwsgierigheid. Soms komen ze een stapje dichterbij of proberen ze of ze de school mogen binnenstappen. Als je dan niet reageert zitten ze voor je het weet met drie op de stoel naast je, eentje op de grond tussen je benen, leunt er eentje op je rechterschouder en zit één op elke knie. Meestal proberen ze een kleine praatje te maken: Hello. Hello. Hello! How are you? Of ze spelen met je beenhaar en wrijven met hun vinger over je huid om te zien of die witte kleur ook afgeeft. Enorm onschuldig en best leuk, zeker als je een paar basiswoordjes Dagbani wilt uitproberen.

Maar er zijn ook van die dagen... (jahaaa) dat ze elkaar de kop dreigen in te slaan om een stukje krijt en steeds maar meer en meer aandacht willen opeisen. Dan trekt er één (als het meevalt, het kunnen er ook drie zijn) aan elke arm om te vragen of ze op een computer mogen spelen met Paint en of ze je niet kunnen helpen of een zakje water mogen hebben of een stukje papier om te tekenen of ... Haal dan vooral niet je fotocamera boven, dan ben je uren zoet want iedereen wil op de foto en niet eentje, maar een hele reportage als het even kan.

Ook hier geldt weer: iedereen gelijk voor de wet. Als je één kindje een stuk papier geeft om op te krabbelen, dan hebben ze allemaal recht op een stuk papier. Als je dus geen burgeroorlog op je geweten wilt hebben, zorg je best dat je een hele rugzak vol kleurpotloden bij je hebt vooraleer je er maar aan dénkt er iemand een plezier mee te doen.

Waarschijnlijk overdrijf ik wel een beetje want het valt vandaag heel goed mee. De school zou trouwens onze computerschool niet zijn, zónder onze kleine bezoekertjes. Het brengt een beetje leven in de brouwerij en ze zijn er altijd. 's Morgens als je aankomt staan ze te wachten tot je de school opendoet en 's avonds zwaaien ze je uit als je weer naar huis toe gaat. Ze staan altijd klaar om te helpen met opruimen, lege limonadeflessen grissen ze je uit de handen want die willen ze voor jou terug naar het drankenwinkeltje brengen, als er een schroefje op de grond valt, wordt het altijd aangereikt door één van die kleine handjes.

In het begin van dit jaar was het zelfs zo dat, terwijl Mohammed, Ted, Jamaldeen en ik de computers in elkaar aan het schroeven waren, er altijd twee kindjes naast me zaten. Telkens als ik naar een schroevendraaier graaide, sprong er eentje recht om die schroevendraaier van de tafel te pakken en in mijn hand te leggen, ook al moest ik maar een centimetertje verder leunen. Hondsvervelend vond ik dat, ik kan best nog wel zelf iets van de tafel oppakken en naar mijn mening was het denigrerend voor hen. Maar zij zagen het helemaal anders. Toen ik -na de zoveelste keer- echt mijn best deed om sneller te zijn dan die jongens, waren ze beledigd en mompelden "but mister, you don't even want our help".

Vandaag zat er een jongetje de hele tijd achter mij, maar echt vlàk achter me. Er was bijna niemand anders te bespeuren en ik begon er eerlijk gezegd zenuwachtig van te worden. Toen hij telkens zachtjes "Hello... Mister... Hello..." begon te zeggen, wou ik er ook helemaal niet op reageren. Je kunt echter niet blijven negeren, dus na een tijdje draaide ik me verveeld om en zag dat hij naar iets op de grond wees. "Your money has fallen on the floor." Het was ocharme 2000 cedis, maar deze jongen vond het zijn taak om over mijn gevallen wisselgeld te waken.

Zondag 29 oktober

Dorie, deze morgen is het water alweer gestopt met stromen. De traditionele zondagochtenddouche's zijn dus blijkbaar naar maandag verplaatst. Jammer. Morgen beter dus.

Ik ben trouwens door mijn stapel propere broeken heen, het is hoog tijd om te wassen. Gelukkig heb ik een broek van Eef geleend, maar hij is ietsje breder en kleiner van gestalte dan ik. Binnenskamers raap ik alle moed bijeen om een stap naar buiten te zetten, maar zodra ik de deur uit ben, hoor ik een zusje iets in het Dagbani zeggen waarop de hele familie begint te lachen. Afgekeurd dus, maar ze zullen er toch mee moeten leren leven want een andere optie is er niet.

Vandaag neem ik vrij. Ik ben nu al meer dan een week in Ghana en heb nog altijd geen beleefdheidsbezoekjes gebracht. Razak, de broer van de fietsenmaker Baba, heeft me uitgenodigd om hem eens thuis te bezoeken. In 2004 had ik bij hem mijn fiets gekocht, maar hij herkent me nog steeds. Spijtig genoeg weet ik niet precies waar hij woont en de winkel is op zondag dicht. Dus daar sta ik dan... Midden in town, met een veel te wijde broek en nat van het zweet want het is al laat in de ochtend. Welke domme witte gaat nu ook fietsen bij zo een temperatuur?

Dan maar naar Sparkles, maar dat blijkt dicht te zijn. Eigenlijk ben ik nog nooit in het centrum geweest op een zondagvoormiddag, dus wist ik veel dat het restaurant vandaag pas 's middags opengaat? Samira en Zenab zitten op een plastieke stoel naast het terras (want dat is nog "dicht"). Samira krijgt vandaag haar eerste les "Traditionele Dans", maar de dansleraar is te laat.

Als de leerkracht aankomt en ze met zijn allen binnengaan in het gebouw in Cultural Center, besluit ik maar wat tijd te doden en naar het internetcafé te gaan. In de volle middagzon wil je echt niet doelloos rondwandelen. Wanneer ik terugkom, is het terras open en Mama Cook verteld me dat Rashida me zit op te wachten. Zij komt net bij Eef vandaan en heeft het dochtertje van haar zus bij. Het dochtertje heet Maureen, ze is bang van witte mensen die Rahim genoemd worden en aangezien de mama op reis is, mag tante Rashida er op passen. Samen besluiten we om eens te gaan kijken hoe Samira en Zenab het er van afbrengen.

We gaan nog even met z'n allen iets drinken (ik durf niet te zeggen wáár) en als Samira en Zenab naar huis vertrekken en Maureen en Rashida worden opgehaald door papa Fred en zijn maat Figo, besluit ik om toch maar met de fiets naar Lamashegu te vertrekken om Mr. Baah te bezoeken.

Mr. Baah is echter naar Kumasi vertrokken. Ik had het moeten weten, het is landelijke lerarenstaking en hij zit graag bij zijn familie in de Ashanti regio. Gelukkig zijn zijn zoon Giddeon en zijn dochter Stella thuis. Stella, vorig jaar nog een klein meisje, is ondertussen opgegroeid tot een kranig dikke meid, dus dat was wel even schrikken.

Terug in town koop ik wat bananen en een dikke ananas. Ik heb nog altijd geen middageten gehad, maar het begint al tijd te worden om terug naar huis te gaan. Na het avondeten deel ik de ananas met de familie, de bananen heb ik bij de familie van Samiwu gelaten. Een beter dessert bestaat gewoon niet.

Het is al helemaal donker wanneer het water weer begint te stromen. Baba laat via Salima weten dat de douche het doet, en dat hoef je mij geen twee keer te zeggen :-)

Maandag 30 oktober

Deze ochtend zijn we met een hele delegatie naar Savelugu vertrokken. In Savelugu ligt namelijk het doveninstituut dat Eef en ik in januari hebben bezocht. We willen daar ook les gaan geven en willen het lokaal nu wel eens zien nu alles in orde is. We zijn met twee wagens: Marjolijn, Samira, Jamaldeen, Desmond, Mohammed, Eef en ik. Guus, William en Samiwu zorgen ervoor dat onze thuisbasis in Tamale naar behoren blijft draaien.

We worden heel warm ontvangen. Het instituut is prachtigi, het ligt een beetje van de weg af en is opvallend rustig. De kinderen communiceren enkel in gebarentaal, alleen tijdens het sporten hoor je af en toe een kreetje. Wat een verschil met de drukke Nyankpalah Road in Nyohini, al hebben beide locaties hun charmes. Het lokaal is prachtig gerenoveerd en er staan negen, mooie houten computermeubels met elk een computer er op, klaar om gebruikt te worden.

Het grote probleem momenteel -buiten de regelmatige lights off- is de landelijke lerarenstaking. Die is al een paar weken aan de gang en dat is ook de reden waarom mijn jongste zussen momenteel gewoon thuiszitten. De landelijke examens zijn echter gewoon doorgegaan (gelukkig). De staking heeft ook als gevolg dat niet alle leraren aanwezig zijn op het doveninstituut. Wij hebben geen kennis van de gebarentaal en het doel was dan ook om de (horende) leerkrachten op te leiden zodat die dan op hun beurt in hetzelfde lokaal de dove leerlingen kunnen begeleiden.

Voorlopig kan dat plan dus niet volledig doorgaan. Indien het instituut wenst, kunnen we beginnen met de leraren die wel aanwezig zijn, op voorwaarde dat het er ten minste vijf zijn en dat die elke les aanwezig zullen zijn; of we kunnen Jamaldeen met behulp van een doventolk van het instituut rechtstreeks de kinderen laten onderwijzen.

Tijdens de namiddag is het weer het gewone labeur op de computerschool. Zodra het kantoorpracticum klaar is, hoor je het hier als eerste!

Dinsdag 31 oktober

Verdorie, het is weer lights off in Nyohini. Gelukkig ben ik deze keer wel zo slim geweest om een kopie te maken van het project dat ik op de server aan het programmeren was, zodat ik thuis verder kan werken vanop de laptop. Maar... Thuis zitten we óók zonder elektriciteit. Eef woont in dezelfde wijk, maar zijn huis is op een ander net aangesloten, dus gaan we maar daar naar toe. Terwijl Samira en Eef zich bezighouden met het administratieve deel van het project, kan ik dus lustig verder programmeren.

Kakra kakra, akoko benim nswo ("beetje bij beetje drinkt de kip water"), een spreekwoord in Twi en zo krijgen we ook het eerste deel van het project af. hopelijk kunnen we snel proefdraaien want ik ben heel benieuwd hoe de leerlingen er op zullen reageren.

Woensdag 1 november

Vandaag ben ik voor de eerste keer nog eens met de fiets naar onze school gegaan. 's Middags had Samira haar fiets uitgeleend aan een vriend, maar die bleef nogal lang weg. Ze moest lesgeven om twee uur, dus kon echt niet blijven wachten en is maar met de taxi gegaan. Ik ben dan maar wat langer blijven zitten tot Deen, de rakker in kwestie, na een uurtje terugkwam, zodat ik ook kon vertrekken.

Heerlijk is het om nog eens van het centrum over Nyankpalah Road (langs het bos) naar Nyohini te fietsen. Het is drukkend warm, maar de wind zit in de haren en allerlei herinneringen komen terug. De geiten en schapen die je zigzaggend moet zien te ontwijken, je verlaat het fietspad omdat het daar drukker is dan op de weg zelf, je fluit je een ongeluk omdat de bel het niet doet en regelmatig steek je verontschuldigend je hand op, maar ik heb het dus enorm gemist :-) Mag ik morgen nog eens?

Donderdag 2 november

Vandaag is het tweede klaslokaal eindelijk opgeruimd en in orde gemaakt. Sinds de levering van de nieuwe computers in februari, was het namelijk meer een opslagplaats van computeronderdelen, schermen en computerkasten. Er is al negen maanden geen les meer in gegeven, dus toen we een paar weken terug de deuren voor het eerst openden, kwam het stof ons tegemoet waaien.

Osman, een oud-leerling van me, is timmerman en heeft voor ons twee boekenrekken in elkaar geslagen. Die hangen nu tegen de muur, dan kunnen we daar al de losse onderdelen kwijt. Alles werd naar buiten gedragen voor een grondige poetsbeurt en bij het terug binnenhalen hebben we de tafels fatsoenlijk gerangschikt. Nu lijkt het ook echt op een klaslokaal in plaats van een oude garage uit de jaren '80, er hangt meteen een heel andere atmosfeer.

Mohammed is samen met een collega de hele namiddag in de weer geweest om er voor te zorgen dat zo veel mogelijk computers klaar zijn voor het practicum. Momenteel hebben we al zeven computers in gereedheid gebracht, waarvan er eentje nog wel een nieuwe netwerkkaart nodig heeft, maar in principe kunnen we morgen dus het nieuwe programma testen.

's Avonds bij Sparkles zit Patience ons al op te wachten. Ze maakt meteen duidelijk dat ze niet blij is dat ze nog geen bezoek van ons heeft gekregen, maar gelukkig verstaat ze dat we gewoon druk in de weer zijn geweest en mogen we binnenkort bij haar thuis komen eten. Begin dit jaar is ze op haar moter aangereden geweest en haar rechterarm ligt er maar een beetje stil bij. De rest van haar maakt gelukkig nog altijd een heel levendige indruk :-)

Maandag 6 november

Het einde van vorige week is vrij rustig geweest. Vrijdag en zaterdag hebben we gewoon doorgewerkt aan het practicum. Eef is een beetje ziek geworden en ik zit momenteel ook met de losse flodders, maar voor de rest maken we het best goed.

Gisteren zijn we met Mr. Desmond naar SORNEP gaan kijken. Het is zijn persoonlijk project en hij steekt er al het geld in dat hij verdient met zijn restaurant Sparkles. Het gebouw heeft nu zes klaslokalen, elk goed voor dertig leerlingen, en de weg er naartoe wordt verhard. Als hij dit jaar fondsen ziet te vergaren om slaapruimte en toiletvoorzieningen te bouwen, kan de school volgend jaar beginnen!

De klaslokalen zijn bijna volledig klaar, er zijn tegels op de grond gelegd en alles heeft een mooie laag verf. Dit jaar is er wel ingebroken geweest in één van de lokalen en alle ruiten zijn gestolen geweest. Vreselijk als er van zo een project spullen ontvreemd worden.

Dinsdag 7 november

Het is vandaag de verjaardag van Nazir, de schilder, maar ook van Kataali, de jongste telg van de familie Saeed, hij wordt 2 jaar. Mijn eerste keer in Ghana was het jaar dat hij geboren werd. Ik kijk er naar uit om de verjaardagen te vieren, hier gaat dat gepaard met een emmer water over het slachtoffer te kiepen. Spijtig genoeg zijn mijn darmen nog niet volledig in orde en heb ik besloten een dag thuis te blijven. Ik kan even goed op de laptop verderwerken, dus het project hoeft er gelukkig niet onder te leiden.

Deze avond toch weer een mooi voorbeeld van de Ghanese vriendelijkheid meegemaakt: dorstig stapte ik een klein winkeltje binnen en vroeg twee zakjes "pure water". Het meisje weigerde echter mijn geld aan te nemen, hoewel het duidelijk een drankwinkeltje was. Nu zijn twee zakjes water geen grote investering (slechts 400 cedis), maar ik blijf het een mooi gebaar vinden.

Ondanks de ziekte heb ik goed kunnen doorwerken. We kunnen stellen dat twee derde van het project gebruiksklaar is. De leerlingen kunnen zich nu al inleven als receptionist in een guesthouse en als verkoper bij een reisbureau. Nu nog een paar dagen doorbijten om de webwinkel af te krijgen en dan kunnen we (Insh'Allahu) nog proefdraaien voor ons vertrek :-)

Om negen uur hoor ik gestommel op het binnenkoertje. Ik was al in mijn bedgekropen bij gebrek aan randanimatie, blijkt dat Eef, Samiwu en Samira Nazir hebben meegebracht naar mijn thuis. Heb ik toch nog de kans hem een gelukkige verjaardag te wensen en een plens water over hem heen te gooien. Heerlijk :-)

Donderdag 9 november